Tarih: 07.11.2012

213 sayılı Vergi Usul Kanununun Mükerrer 257 nci maddesinin vermiş olduğu yetkiye dayanılarak, mükelleflerin (Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenler, defter tutmak zorunda olan çiftçiler, serbest meslek erbabı ile vergiden muaf esnafın )VUK tebliğleri ile belirlenen tutarı aşan tahsilat ve ödemelerini banka ( özel finans kurumları )veya Türkiye Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü aracı kılınarak yapılması gerektiği konusunda 320, 323 ,324-332,337 Sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile 268 seri numaralı gelir vergisi genel tebliği yayınlanmıştır.

Yukarıda belirtilen kurumlar aracı kılınmak suretiyle; havale, çek, kredi kartı ve bu kurumlar aracılığıyla tahsil edilen senetlergibi bankacılık araçları kullanılarak yapılan ödemeler ve tahsilatlar karşılığında dekont veya hesap bildirim cetvelleri düzenlendiğinden tevsik edilmiş sayılacaktır. Banka ( özel finans kurumlarının )internet şubeleri üzerinden yapılan işlemlerde aynı kapsamda sayılmıştır..

01.05.2004 tarihinden itibaren 332 seri numaralı VUK tebliğinde tespit edilen toplam tutarı 8.000.- Türk Lirasını aşan her türlü mal veya hizmet bedeli, avans, depozito ve pey akçesi gibi tahsilat ve ödemeler tevsik zorunluluğu kapsamına alınmıştır.

- Konutlarda, her bir konut için aylık 500.-TL ve üzerinde kira geliri elde edenlerin,
- İşyerlerinde, işyerini kiraya verenler ile kiracıların 

kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerinin 1/11/2008 tarihinden itibaren banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi zorunluluğu getirilmiştir.

Banka sistemi içinde kaldığı müddetçe, sattıkları mal veya hizmet bedellerini müşterilerinden aldıkları çeklerle tahsil eden ve ödemelerini de yine bu çeklerle yapan mükelleflerin çeklerini ciro etmelerinde uymaları gereken hususlar 213 sayılı V.U.K / 2003-1 numaralı sirkülerde açıklanmıştır. 

Buna göre, 

“Mal veya hizmet karşılığı alınan çekin tam ciro yapılması halinde çekin arkasında isim, unvan, vergi kimlik numarası ve adresinin yazılması yeterli olacaktır. Hamiline düzenlenen çek de aynı şekilde ciro edilebilecektir. 

Mal veya hizmet bedellerini beyaz ciro ile tahsil edenler, bu çekleri için “çek alım bordrosu” düzenlemelidirler. Bu bordroda çeki düzenleyen yada çeki devredenin adı,soyadı,vergi kimlik numarası ile imza ve kaşesinin bulunması gerekmektedir. 

Çek alım veya teslim bordrosunda birden fazla çekin bulunması halinde çeki keşide veya son ciro edenlerin isim ve unvanları ile çek tutarları bordroya ayrı ayrı yazılmalıdır.”

Öte yandan, 82 seri nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği’nde açıklandığı üzere çekle yapılan ödemelerde müteselsil sorumluluk uygulamasına muhatap tutulmamak bakımından çekin tam ciro ile devri gerekmektedir. 

Mükelleflerin ,84 seri numaralı KDV genel tebliğinin III/1.1. bölümünde yazılı hususlara uygun olarak tahsilat ve ödemelerinin çekle yapıldığının teşviki halinde haklarında müteselsil sorumluluk kapsamında işlem yapılmayacağı belirtilmiştir.

Müşteri çeklerini kendi ödemelerinde kullanan mükellefler , iade taleplerine ilişkin olarak düzenlenen KDV iade raporlarında bu hususun yeminli mali müşavir tarafından izah ve tevsik edilmesi halinde de 84 seri numralı tebliğin III/1.1. bölümünde yazılı uygulamadan yararlanacaklardır.

Mükelleflerin ve vatandaşların yasal mevzuat uyarınca getirilen teşvik zorunluluğuna ilişkin düzenlemelere uymadan yapacakları tahsilat ve ödemeler nedeniyle VUK 355.ci maddesi uyarınca ; cezai yaptırımlara tabi tutulacaklarını dikkate almaları gerekmektedir.